40-lecie Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Oddział Podhalański
W dniu 24 listopada 2025 roku Towarzystwo Opieki nad Zabytkami / Oddział Podhalański im. Stanisława Witkiewicza w Zakopanem obchodzi 40-lecie swej działalności. W zeszłym roku minęło też 50-lecie działalności TOnZ w Polsce, a w roku 2026 wypada 120. rocznica powołania macierzystego Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości, której ideę TOnZ kontynuuje. Z tej okazji odbędą się uroczyste obchody jubileuszowe.
W dniu 24 listopada w Sali Obrad Urzędu Miasta (ul. Kościuszki 13) odbędzie się konferencja popularnonaukowa pod tytułem: "ZABYTKI A TOŻSAMOŚĆ ZAKOPANEGO".
Przedsięwzięcie współfinansowane jest przez:
· WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE
· STAROSTWO TATRZAŃSKIE
· GMINĘ MIASTO ZAKOPANE
Honorowym Patronatem wydarzenie objęli:
· Bożena Żelazowska - Sekretarz Stanu, Generalny Konserwator Zabytków
· Łukasz Smółka - Marszałek Małopolski
· Marlena Happach - Dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa,
· Katarzyna Urbańska - Małopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków,
· Andrzej Skupień - Starosta Tatrzański,
· Łukasz Filipowicz - Burmistrz Miasta Zakopane.
PARTNEREM GŁÓWNYM wydarzenia jest: WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE
Współpraca: Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków, Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków, Muzeum Tatrzańskie im. Tytusa Chałubińskiego i Centrum Architektury Drewnianej - Terenowa Pracownia NID.
Jubileusz zaszczyci swoją obecnością na konferencji: Pani Bożena Żelazowska - Generalny Konserwator Zabytków, Sekretarz Stanu i wiceminister w MKiDN.
Celem konferencji jest propagowanie wartości zabytków, sensu ich ochrony, właściwej ich konserwacji i opieki nad nimi.
Prelegentami będą uznane autorytety w dziedzinie ochrony i społecznej opieki nad zabytkami m.in.:
· dr hab. Monika Bogdanowska (Politechnika Krakowska),
· dr hab. prof. UJ Monika Kupisz-Murzyn,
· dr Iwona Liżewska (NID/prezes Zarządu Głównego TOnZ),
· dr Dominika Hołuj (UEK),
· prof. dr hab. Jan Święch (UJ),
· dr Andrzej Siwek (NID/UJ),
· Rafał Michalski (UJ).
Udział w konferencji wezmą też inni zaproszeni goście i prelegenci:
· Katarzyna Urbańska - Małopolska Wojewódzka Konserwator Zabytków
· Michał Murzyn - Dyr. Muzeum Tatrzańskiego
· Cezary Michno - Miejski Konserwator Zabytków
· Natalia Skiepko – kierownik Centrum Architektury Drewnianej - Terenowego Oddziału NID
· przedstawiciele TOnZ/OP, m.in.
· Marian Matusiak – pierwszy prezes i założyciel Podhalańskiego Oddziału TOnZ w Zakopanem,
· Agata Nowakowska-Wolak – obecna prezes
Nagrodzeni zostaną właściciele zabytków, którzy w ostatnich latach przeprowadzili widoczną rewaloryzację/renowację swoich obiektów niewpisanych do rejestru zabytków, zgodnie ze sztuką konserwatorską, wyłącznie z funduszy własnych. W ten sposób TOnZ pragnie im podziękować za wysiłek i wkład w zachowanie dziedzictwa kulturowego oraz podniesienie walorów przestrzeni publicznej.
Zwieńczeniem Jubileuszu będzie „Katalog zabytków Zakopanego", publikacja przedstawiająca wszystkie zakopiańskie zabytki wpisane do rejestru, ich historię, status i stan zachowania. Album będzie zawierał aktualne fotografie oraz zwięzły opis 101 indywidualnych obiektów, 5 obszarów oraz 2 parków kulturowych w Zakopanem.
Publikacja ta, przygotowana dzięki dotacjom z Województwa Małopolski, Powiatu Tatrzańskiego i Gminy Miasto Zakopane w nakładzie 1000 egz. będzie rozdawana bezpłatnie wszystkim uczestnikom konferencji, trafi do donatorów oraz do szkół, uczelni bibliotek i wszystkich zainteresowanych. Będzie to trwały efekt naszej pracy a także ważne narzędzie upowszechniająca wiedzę o naszym dziedzictwie.
W organizacji pomogli: Cukiernia SAMANTA, Ośrodek Wczasowo-Konferencyjny HYRNY, PSS SPOŁEM, Zespół Szkół Hotelarskich w Zakopanem: HOTELARZ, Hurtownia Produktów Spożywczych BRUTAL, Restauracja BUBUJA, Karczma KRUPOWA IZBA w Zakopanem.
Patronami Medialnymi są: Kultura Podhala, Podhalański Serwis Informacyjny Watra.pl, Tygodnik Podhalański, Radio Alex.