W poniedziałek 20 stycznia Władze Powiatu Tatrzańskiego podpisały umowy z Nadleśnictwami z Krościenka i Nowego Targu w sprawie powierzenia gospodarki leśnej na terenach nie będących własnością Skarbu Państwa. Chodzi o bagatela ponad 6200 hektarów lasów, a trzeba pamiętać, że w Powiecie Tatrzańskim ponad 90 procent powierzchni zalesionych to własność prywatna. Tym samym Nadleśnictwa będą sprawować merytoryczny nadzór na tych terenach choć tak naprawdę w większości jest to pomoc merytoryczna dla właścicieli tych terenów. Leśniczy będą więc przede wszystkim doradzać i edukować np. w sprawie przebudowy drzewostanu na konkretnych terenach.
Podpisane umowy to kontynuacja współpracy, która trwa już od dawna i ma przede wszystkim zapewnić właściwą ochronę przyrodzie, ale i oferuje określone korzyści właścicielom zalesionych terenów. – Nie każdy musi znać się na lesie, na gospodarce leśnej – tłumaczy Roman Latoń z Nadleśnictwa Nowy Targ jeden z sygnatariuszy umowy. – I my z naszą wiedzą i doświadczeniem pomagamy właśnie tym, którzy mają niedostateczną wiedzę lub po prostu nie mają na to czasu. Gospodarka leśna jest bardzo specyficzna – tutaj podjęte decyzje bardzo często mają konsekwencje na kilkadziesiąt a nawet sto lat. To co robimy teraz w gospodarce leśnej będzie mieć swoje konsekwencje dla następnych pokoleń. Przypominamy też właścicielom lasów o ich obowiązkach, czasem wykorzystujemy do tego nawet ambony kościelne i uprzejmość księży proboszczów. Chodzi m.in. o walkę z kornikiem drukarzem, z którym nie radzą sobie powszechne u nas świerki i gdzie o skuteczności w walce decyduje czas podjętych działań np. szybkiego usuwania zaatakowanych drzew. Co ważne trzeba pamiętać, że własność prywatna lasów na Podhalu jest skomplikowana – są pojedynczy właściciele, ale i są spółki, wspólnoty jak np. ta najbardziej znana 8 uprawnionych wsi z siedzibą w Witowie. – Staramy się wszystkim im doradzać np. jeśli chodzi o przebudowę drzewostanu – mówi Olaf Dobrowolski z Nadleśnictwa Krościenko. – Biorąc np. pod uwagę postępujące wokół nas zmiany klimatu. Musimy działać tak, aby ekosystem leśny miał szansę dobrze funkcjonować w następnych dekadach. Doradzamy również jak pielęgnować drzewostan od najmłodszych lat aż po starodrzew. Las pełni też inne funkcje ot choćby np. jako teren turystyczny, co w naszym regionie jest szczególnie ważne. Bliskość Tatr i inne czynniki powodują, że tutaj ruch turystyczny jest wyjątkowo duży, a ludzie przyjeżdżają aby wybrać się na spacer, wycieczkę czy na grzyby do pobliskich lasów. To właśnie w terenach leśnych dużo jest szlaków turystycznych dla pieszych jak i dla rowerów. Trzeba pamiętając o zmianach klimatu, jak ważne funkcje retencyjne ma las – ile np. wody opadowej zatrzymuje. I właśnie o tym wszystkim właścicielom lasów będą przypominają leśnicy, którzy jak sami podkreślają chcą przede wszystkim edukować i doradzać, a nie wydać nakazy. – Z prozaicznych rzeczy umowa określa że tzw. cechowanie drzew będzie przekazane obu Nadleśnictwom – mówi Wojciech Trzop Naczelnik Wydziału Ochrony Środowiska, Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Wodnej Powiatu Tatrzańskiego. – Właściciel lasu chcąc wykonać jakieś zabiegi czy wyciąć drzewo będzie się w tych sprawach zwracać nie do nas, a do właściwego Nadleśnictwa. Każdy teren ma wyznaczonego leśniczego który jest do dyspozycji właścicieli, uważamy że nie ma sensu stwarzać osobnej służby do tych zadań w starostwie, lepiej porozumieć się z fachowcami, którzy mają w tej dziedzinie ogromne doświadczenie. Trzeba też pamiętać, że działamy w trudnym górskim terenie, a działki są rozdrobnione, dodam że ponad 90 procent lasów w powiecie, to lasy prywatne. Skomplikowane formy własności nie ułatwiają zadania, oczywiście nie mówimy tutaj o lasach objętych Tatrzańskim Parkiem Narodowym. – Sprawy własnościowe są trudne – dodaje Piotr Bąk starosta tatrzański. – Są osoby prywatne, które mają działki leśne, ale przede wszystkim wspólnoty leśne, praktycznie w każdej wsi jest przynajmniej jedna wspólnota, często wywodząca się od nadań królewskich. Specjaliści wskazują natomiast, że wymagane jest jednolite gospodarowanie w lasach na określonych obszarze, aby zapewnić wymogi prawidłowej gospodarki. – To nie jest tak, że prywatny właściciel może sobie w swoim lesie robić cokolwiek zechce – tłumaczy starosta Piotr Bąk. – Własność gruntu jest jego, ale las nazwijmy to jest dobrem publicznym i społecznym. Trudno sobie wyobrazić, aby w kompleksie leśnym na poszczególnych działkach każdy właściciel robił coś innego. Powiat Tatrzański ma ustawowy nadzór nad lasami, ale korzysta tutaj z pomocy Nadleśnictw w Nowym Targu i w Krościenku – to drugie zajmuje się lasami w Bukowinie Tatrzańskiej. Właściciele mogą sprawnie funkcjonować a wartość lasów jest zabezpieczona – dodaje starosta. Warto nadmienić, że Nadleśnictwa co roku przygotowują dla właścicieli lasów odpowiednie sadzonki. – Hodujemy je z tutejszych nasion dzięki czemu są do ekotypy drzew przystosowane do górskich warunków - mówi Olaf Dobrowolski z Nadleśnictwa Krościenko. – Powiat przekazuje nam zapotrzebowanie na odpowiednią ilość sadzonek i często np. przy okazji kataklizmów współfinansuje ich zakup, a my w ten sposób pomagamy właścicielom przy odnowieniu lasów. Jodła, buk jawor to tylko niektóre gatunki drzew które powinny się częściej pojawiać w naszych lasach.
