W piątek 17 lutego w Zakopanem uroczyście podpisano umowę ważną dla całego Powiatu Tatrzańskiego. Dzięki dokumentowi Województwo Małopolskie oraz Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu rozpoczyna współpracę z Towarzystwem Gimnastycznym „SOKÓŁ” Gniazdo w Zakopanem. To wydarzenie o przyszłościowej perspektywie dla całej małopolskiej kultury, nauki, oświaty, ale także pamięci o narodowych i niepodległościowych tradycjach. Pisana od ponad 150 lat historia Sokolnictwa będzie nadal rozwijana w Zakopanem i Nowym Sączu. Po podpisaniu listu intencyjnego dokonano uroczystego poświęcenia wyremontowanej części budynku oraz przedstawiono uczestnikom wydarzenia historię organizacji.

Przede wszystkim chciałem pogratulować zarządowi Towarzystwa Gimnastycznego „SOKÓŁ” i podziękować za to wasze dzieło. To duża rzecz i wielka przyszłość. A jako prezes Klubu im. Władysława Zamoyskiego w Zakopanem dziękuję za to, że pamiętacie o naszym patronie, który był jednym z założycieli SOKOŁA w Zakopanem i jego wiceprezesem. Teren na którym dziś się znajdujemy darował Towarzystwu Gimnastycznemu Władysław Zamoyski. Wielka historia tego miejsca warta jest przypomnienia. Na tym miejscu stała pierwsza, historyczna sokolnia, w której 13 października 1918 roku zebrała się społeczność Zakopanego i wypowiedziała posłuszeństwo cesarzowi Austrii i Węgier – zaborcy, i tu rozpoczęła się niepodległość nie tylko Zakopanego, ale i Polski. Była to pierwsza polska gmina, gdzie takie wydarzenie nastpąpiło, którego następstwem było później powołanie Rzeczypospolitej Zakopiańskiej. Za to m.in. później komuniści zabrali to miejsce TG „Sokół” i zlikwidowali organizację, a teren przeszedł na Skarb Państwa i wybudowano na nim siedzibę Państwowej Straży Pożarnej. Dzisiaj Straż Pożarna ma inną siedzibę. Nadszedł czas, żeby Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Zakopanem było tutaj jedynym gospodarzem – mówił podczas spotkania Piotr Bąk starosta tatrzański.

Podpisany w Zakopanem list intencyjny to bez wątpienia nowy rozdział w dziejach zasłużonego dla polskiej niepodległości ruchu społecznego, łączącego w sobie kulturę, sport, rekreację i wartości patriotyczne. Warto przypomnieć, że Sokolnictwo to pierwszy na ziemiach polskich ruch społeczny o charakterze ponadstanowym, zapoczątkowany w 1867 roku powołaniem we Lwowie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”.

Dwie małopolskie instytucje związane historycznie z ideą sokolnictwa, mogą teraz wspólnie podejmować zintegrowane działania i wymieniać się cennymi doświadczeniami. Cieszymy się, że Województwo Małopolskie może pośredniczyć w realizacji tych ambitnych i zróżnicowanych planów, które wzbogacą lokalne życie społeczno-kulturalne, przypomną o wartościowym dziedzictwie Małopolski, a także będą kreować wśród kolejnych pokoleń patriotyczne postawy i szacunek dla tradycji. Cieszę się też, że tutaj w Zakopanem zostało zlokalizowano Narodowe Centrum Sokolnictwa. Podpisany List intencyjny to początek drogi, aby współpracujące instytucje poszły śladem tego, co dzieje się w Ludźmierzu we współpracy ze Związkiem Podhalan. Staram się jako marszałek województwa wznosić się ponad wszelkie podziały i jako priorytet traktuje rozwój całego województwa. Przykładem realizowanym jest właśnie zaniedbany kiedyś budynek w Ludźmierzu, który kosztem kilkudziesięciu milionów złotych odzyskuje swoją świetność i gdzie będzie zlokalizowany Instytut Kultury Niematerialnej Ludów Karpackich. Zakres działalności regionalnej ośrodka będzie znacznie szerszy niż Podhale, a tutaj marzy mi się aby Narodowe Centrum Sokolnictwa w Zakopanem we współpracy z Małopolskim Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu stworzyło właśnie coś na kształt tego, co powstaje w Ludźmierzu – mówił Witold Kozłowski marszałek Małopolski.

Członkiem Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” mógł być każdy, niezależnie od pochodzenia społecznego, kto chciał rozwijać się fizycznie. Początkowo ruch prowadził wyłącznie zajęcia gimnastyczne, ale z czasem pojawiły się różne sekcje, w których trenowano inne dyscypliny sportowe. Potem po 1918 roku, w wolnej Polsce „Sokół” był ośrodkiem życia kulturalnego oraz sportowego, prowadzącym także zajęcia z przysposobienia wojskowego. W okresie 20-lecia międzywojennego w Polsce funkcjonowało aż 800-900 Gniazd „Sokoła” zrzeszających
w swoich szeregach ok. 80 tys. dorosłych osób oraz 40 tys. sokolej młodzieży. Obecnie Związek Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce reprezentuje 58 organizacji z Polski i 5 organizacji z zagranicy.

W tym momencie w naszym budynku mamy przygotowane przestrzenie biurowe do prac projektowych, mamy salę multimedialną, pracujemy nad dokończeniem sali wielofunkcyjnej, gdzie można będzie tańczyć czy organizować spotkania. Przygotowujemy salkę kulturalną, a od poniedziałku działa już chociażby strzelnica. Na ten moment będziemy też tworzyć szerszy zespół do tego, żeby pozostałe funkcje budynku dookreślić i zacząć realizacje projektowe, budowlane czyli kontynuację tego, co zaczęliśmy teraz. Generalnie chcemy tutaj w najbliższym czasie z jednej strony stworzyć przestrzeń dedykowaną dla organizacji sokolich z terenu całej Polski jak również z zagranicy, bo Związek Towarzystw Gimnastycznych „SOKÓŁ” zrzesza zarówno gniazda w Polsce jak i zagranicą. Chcemy, żeby właśnie tutaj gniazda wymieniały się swoją wiedzą i doświadczeniami, wspierały wzajemnie. Chcielibyśmy także nawiązać współprace w zakresie dziedzictwa sokolego ogólnie i to również już się dzieje – pierwsze działania archiwizacyjne za nami. Z drugiej strony chcemy, żeby ten obiekt był miejscem aktywności mieszkańców. Tak jak kiedyś w tym miejscu działała sokolnia, która wspierała życie kulturowe, sportowe wsi Zakopane, potem miasta Zakopane, tak i teraz chcemy, żeby ten budynek znowu pełnił taką funkcję. Żeby mieszkańcy mieli przestrzeń dla siebie i mogli przyjść tutaj i realizować swoje projekty. Zamierzamy ich w tym wspierać. Niczego nie narzucamy, po prostu zapraszamy do współpracy organizacje, które działają i chcą działać oraz ludzi, którzy to robią, ale potrzebują wsparcia chociażby instytucjonalnego lub tych co widzą potrzebę sojuszy w zakresie realizacji swoich inicjatyw – mówił Adam Zalewski prezes Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” gniazdo w Zakopanem.

Po podpisaniu umowy i poświęceniu budynku przybyli goście wraz z gospodarzami mieli okazję zwiedzić obiekt i zobaczyć, ile już udało się zrobić. Oprócz pomieszczeń biurowych powstała m.in. nowoczesna strzelnica oraz sala, z której mogą korzystać deskorolkarze.